Dementie verwijst naar een groep aandoeningen waarbij er meerdere stoornissen optreden in het cognitieve functioneren, zoals geheugenverlies, verminderd leervermogen, taalgebruik, begrip en uitvoering van dagelijkse handelingen. De aard, lokalisatie en ernst van afwijkingen in de hersenen bepalen welke symptomen optreden. Dementie is doorgaans chronisch en progressief van karakter en kan leiden tot veranderingen in stemming, persoonlijkheid en gedrag.
De specifieke symptomen die zich voordoen, worden bepaald door de aard, lokalisatie en ernst van de afwijkingen in de hersenen, die op hun beurt afhankelijk zijn van de oorzaak van de dementie. Er zijn verschillende oorzaken & vormen van dementie, waarvan de meest voorkomende de ziekte van Alzheimer, frontotemporale dementie (FTD), vasculaire dementie en Lewy Body Dementie (LBD). Dementie wordt gediagnosticeerd wanneer de stoornissen in het denken, de stemming en het gedrag zo ernstig zijn dat het dagelijks functioneren van een persoon wordt beperkt.
Hersenen die achteruit gaan bij dementie
Bij dementie gaan de zenuwcellen in de hersenen kapot, of kunnen de verbindingen tussen de cellen beschadigd raken. Dit leidt tot een geleidelijke verslechtering van de hersenfuncties. De snelheid waarmee dit proces verloopt, kan variëren van persoon tot persoon. Sommige mensen ervaren een snelle achteruitgang, terwijl anderen nog jarenlang een redelijk normaal leven kunnen leiden. Uiteindelijk kan de persoon met dementie ernstig verzwakt raken door de gevolgen van de aandoening en overlijden als gevolg van een ziekte, infectie of slikproblemen.
Symptomen van dementie
In de beginfase van dementie vallen vaak geheugenproblemen op. Na verloop van tijd kunnen er ook problemen ontstaan op het gebied van denken, taal en gedrag. Naarmate de ziekte vordert, verliest iemand met dementie steeds meer de controle over zijn eigen leven en wordt hij/zij steeds afhankelijker van anderen. Dagelijkse activiteiten worden steeds moeilijker. Lees hier meer over de symptomen.
Behandeling van dementie
Op dit moment zijn er nog geen geneesmiddelen beschikbaar voor de behandeling van de ziekte van Alzheimer en andere vormen van dementie. Er zijn echter wel medicijnen die de progressie van de ziekte kunnen vertragen. Wereldwijd wordt er veel onderzoek gedaan naar de oorzaken, preventie en behandeling van dementie.
Hoe kan ik omgaan met een persoon die dementie heeft? We hebben hier enkele praktische tips opgesomd.
Risicofactoren en de kans op dementie
Dementie treft één op de vijf mensen en bij vrouwen is dit zelfs één op de drie gedurende hun leven. De kans op dementie neemt toe met de leeftijd, waarbij boven de 90 jaar maar liefst 40 procent van de mensen een vorm van dementie heeft. Door de vergrijzing van de bevolking zal het aantal mensen dat te maken krijgt met dementie naar verwachting stijgen tot meer dan een half miljoen in 2040 (Cijfers uit Nederland). Naast leeftijd zijn er ook andere risicofactoren die een rol kunnen spelen bij het ontstaan van dementie. Het hebben van bepaalde genetische mutaties, zoals het ApoE4-gen, verhoogt het risico op het ontwikkelen van dementie. Daarnaast kunnen factoren zoals hoge bloeddruk, diabetes, roken, een sedentaire levensstijl en een ongezond voedingspatroon het risico vergroten.
Hoewel het voorkomen van dementie niet volledig kan worden gegarandeerd, zijn er wel maatregelen die genomen kunnen worden om het risico te verminderen. Het aannemen van een gezonde levensstijl met regelmatige lichaamsbeweging, een gebalanceerd dieet, voldoende slaap en het behouden van sociale en mentale activiteiten kunnen helpen om de hersengezondheid te bevorderen.
Daarnaast is het van groot belang om vroegtijdig de symptomen van dementie te herkennen en een juiste diagnose te stellen. Vroege interventie en behandeling kunnen het leven van een persoon met dementie en hun naasten verbeteren. Het bieden van passende zorg en ondersteuning, zowel medisch als sociaal-emotioneel, is essentieel om de kwaliteit van leven te behouden en de belasting voor mantelzorgers te verminderen.
Dementie op jonge leeftijd
Dementie wordt vaak geassocieerd met oudere volwassenen, maar het kan ook voorkomen bij mensen op jongere leeftijd. Dementie op jonge leeftijd, ook wel bekend als vroeg-onset dementie, treft mensen die jonger zijn dan 65 jaar. Hoewel het minder vaak voorkomt dan dementie bij ouderen, heeft het een unieke impact op het leven van de getroffen personen en hun families.
De symptomen en progressie van dementie op jonge leeftijd kunnen verschillen van die bij oudere volwassenen. De diagnose kan vaak een uitdaging zijn, omdat de symptomen in eerste instantie mogelijk niet direct worden geassocieerd met dementie. De vroege tekenen van dementie op jonge leeftijd kunnen variëren, maar kunnen onder meer problemen omvatten met geheugen, taal, planning en organisatie, gedragsveranderingen en verminderde concentratie.
Mensen die op jonge leeftijd dementie ontwikkelen, staan vaak nog actief in het leven. Ze kunnen werkzaam zijn en verantwoordelijkheden hebben zoals het opvoeden van kinderen of het onderhouden van een carrière. De impact van dementie op jonge leeftijd strekt zich uit tot verschillende aspecten van het dagelijks leven, waaronder werk, relaties, financiën en zelfstandig functioneren.
De oorzaken van dementie op jonge leeftijd kunnen variëren, maar erfelijke factoren spelen vaak een grotere rol dan bij dementie die later in het leven optreedt. Sommige vormen van dementie op jonge leeftijd, zoals de ziekte van Alzheimer, kunnen een genetische component hebben die het risico op de ziekte verhoogt.
Conclusie dementie
In conclusie is dementie een complexe aandoening die verschillende vormen kan aannemen, waarbij de hersenen worden aangetast en geleidelijk leiden tot geheugenproblemen, cognitieve achteruitgang en veranderingen in gedrag en emoties. Hoewel er nog geen genezing mogelijk is, is er voortdurend onderzoek gaande om meer inzicht te krijgen in dementie en mogelijke behandelingen te ontwikkelen. Het vergroten van bewustzijn, vroegtijdige diagnose en het bieden van passende zorg zijn cruciale stappen in het omgaan met deze uitdagende aandoening.
Let op: Deze tekst is bedoeld voor informatieve doeleinden en vervangt geen professioneel medisch advies. Raadpleeg altijd een gekwalificeerde zorgverlener voor diagnose, behandeling en zorg. Deze informatie is in grote lijnen afkomstig van Expertisecentrum Dementie Vlaanderen, Alzheimer-Nederland en andere officiële instanties.
In de regio Genk, As, Oudsbergen, Bree, Zutendaal, Lanaken en Maasmechelen kan je terecht bij ons (Menos) voor: thuiszorg op maat en psychologische begeleiding voor mensen met dementie; ondersteunings- en familiegroepen, lotgenotencontact en ontmoetingshuis voor mensen met jongdementie.
